Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2017 yılı içerisinde ÇED yönetmeliği kapsamında proje bedeli 82 milyar 829 milyon TL olan 431 faaliyete ÇED olumlu kararı verdi.
Bakanlıkça ayrıca 106 faaliyet içinde mevzuata uygunsuzluk sebebiyle iade, iptal ve olumsuz kararı verildi.
2017 yılı içerisinde verilen ÇED kararlarının dörtte biri iade edildi. Yapılan her başvuru olumlu sonuçlanmazken, komisyonca değerlendirilen raporlardan uygun bulunmayan raporlara ÇED olumlu kararı verilmedi.
Ayrıca, Bakanlık tarafından ÇED olumlu ya da ÇED Gerekli değildir kararı verildikten sonra, proje sahibi tarafından nihai çevresel etki değerlendirmesi raporu veya proje tanıtım dosyasında taahhüt edilen hususlara uyulup uyulmadığı ÇED izleme-kontrol ve denetim çalışmaları ile izleniyor, uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda ise söz konusu taahhütlere uyulması için idari yaptırımlar uygulanıyor.
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ SÜREÇLERİ
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen Çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) süreçleri; Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalardır.
Bakanlık süreç içerisinde halkın katılım toplantıları ile yöre halkını da yapılacak yatırımın ÇED süreci ile ilgili bilgilendiriyor. Bakanlık toplantının yeri, tarihi ve saati en az 10 gün öncesinden, yerel ve ulusal yayım yapan gazetelerde ilan ediyor.
Toplantı Çevre ve Şehircilik İl Müdürünün veya görevlendireceği bir yetkilinin başkanlığında yapılır. Toplantı tutanağı, bir sureti Valilikte kalmak üzere Bakanlığa gönderiliyor. Komisyon üyeleri kendilerine iletilen tarihe göre halkın katılımı toplantısına katılabiliyorlar. Halkın katılımı toplantısı çalışmaları ile ilgili sekretarya hizmeti, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından yürütülüyor.
Halkın Görüşü
Komisyon tarafından incelenerek son şekli verilen ÇED Raporu halkın görüş ve önerilerini almak üzere, Bakanlık ve/veya Valilik tarafından askıda ilan ve internet aracılığı ile on (10) takvim günü görüşe açılır. Bakanlıkça proje ile ilgili karar alma sürecinde bu görüşler de değerlendirilir. Bakanlık halktan gelen görüşler doğrultusunda, rapor içeriğinde gerekli eksikliklerin tamamlanmasını, ek çalışmalar yapılmasını ya da Komisyonun yeniden toplanmasını isteyebilir. Nihai ÇED Raporu ve eklerinin proje sahibi taahhüdü altında olduğunu belirten taahhüt yazısı ve noter onaylı imza sirküleri beş (5) iş günü içerisinde Bakanlığa sunulur. Kamu kurum/kuruluşlarından imza sirküleri istenmez.
ÇED Olumlu veya ÇED Olumsuz Karar Aşaması
Bakanlık, Komisyonun rapor hakkındaki çalışmaları ve halkın görüşlerini dikkate alarak proje için "ÇED Olumlu" ya da "ÇED Olumsuz" kararını on iş günü içinde verir, bu kararı komisyon üyelerine bildirir. Proje için verilen "ÇED Olumlu" ya da "ÇED Olumsuz" kararı Bakanlık ve Valilik tarafından askıda ilan ve internet aracılığı ile halka duyurulur.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hakkında Komisyonca yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin, alınacak önlemler sonucu ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olduğunun saptanması üzerine gerçekleşmesinde sakınca görülmediğini belirten Bakanlık kararıdır. Gerekli izinler alınarak yatırıma başlanmasında sakınca yoktur.
"ÇED Olumlu" kararı verilen proje için yedi yıl içinde mücbir bir sebep bulunmaksızın yatırıma başlanmaması durumunda "ÇED Olumlu" kararı geçersiz sayılır.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumsuz Kararı
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hakkında Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunca yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle uygulanmasında sakınca görüldüğünü belirten Bakanlık kararıdır. Yatırım gerçekleştirilemez. ÇED olumsuz kararı verilen projeler için, bu karara neden olan şartlarda değişiklik olması durumunda yeniden başvurulabilir.
İzleme ve Kontrol
Bakanlık, "ÇED Olumlu" kararı veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı verilen projelerle ilgili olarak, ÇED Raporu veya Ek-4’e göre hazırlanan Proje Tanıtım Dosyasında öngörülen ve proje sahibi tarafından taahhüt edilen hususların yerine getirilip getirilmediğini izler ve kontrol eder.
Bakanlık bu görevi yerine getirirken gerekli görmesi durumunda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar.
Proje sahibi "ÇED Olumlu" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararını aldıktan sonra projede yapılacak bu Yönetmeliğe tabi değişiklikleri Bakanlığa veya Valiliğe iletmekle yükümlüdür.