Fikirtepe planları 21. yüzyılın şehircilik anlayışına göre tasarlandı
Konum: İstanbul İli, Kadıköy ilçe sınırları içerisinde yer alan planlama alanı; kuzeyde D-100 (E-5) Karayolu, güneyde Marmara Üniversitesi Kampüsü, doğuda Merdivenköy Mahallesi, batıda Kurbağalıdere ile sınırlanmaktadır.
Ulaşım: Bölgenin kuzeyinden geçen D-100 (E-5) Devlet Karayolu, alanın içinden geçen ve üzerinde Metrobüs Hattı bulunan O-1 Bağlantı Yolu ve bölgeyi Kadıköy merkeze bağlayan Fahrettin Kerim Gökay Caddesi (Minibüs Caddesi) önemli ulaşım bağlantılarıdır. Ayrıca Kartal-Kadıköy Metrosu alanının kuzeyinden geçmekte olup, hattın planlama alanı ile ilişkili iki adet istasyonu bulunmaktadır.
Mevcut Arazi Kullanış: Planlama alanında kentsel alan kullanımının dağılımı incelendiğinde sırası ile konut alanlarının (%49), yol alanlarının(%24), konut+ticaret alanlarının (%17) bölgede yoğunluk gösterdiği görülmektedir.
Mevcut Yapılaşma: Planlama alanında yapılan arazi tespiti çalışmalarında 6341 adet bina bulunduğu ve bu binaların %3,28’inin iyi durumda olduğu tespit edilmiştir.
İBB TARAFINDAN ONAYLANAN 28.11.2012 TASDİK TARİHLİ PLAN;
- Yapılacak uygulamalarda ada bazında %100 anlaşma şartının olması nedeni ile planın uygulamaya geçmesinde zorluk yaşanması,
- Avan Proje ve Ruhsatlandırma aşamasında her iki kademe belediyenin de (İBB ve Kadıköy Belediyesi) yetki alması nedeni ile onay süreçlerinin uzaması,
- Bölgenin barındıracağı nüfus ve yapılaşma koşulları göz önünde bulundurulduğunda;
- Planda belirtilen ulaşım kademelenmesinin ihtiyacı karşılayamaması,
- Kentsel ve sosyal donatı alanlarının yetersiz oluşu,
- Terk alanlarından elde edilecek donatı alanlarının mekansal dağılımlarının bütüncül bir yaklaşım ile kurgulanamaması nedeniyle donatı sürekliliğinin sağlanamaması,
- Donatı alanlarının hangi idareye terk edileceğine ilişkin hususların net olmayışı vb. problemler içermekteydi.
Söz konusu plan İstanbul 4. İdare Mahkemesi’nin Esas No:2011/1171 ve Karar No:2013/426 kararı ile iptal edilmiştir.
Kadıköy İlçesi Fikirtepe ve Dumlupınar Mahalleleri ile Eğitim ve Merdivenköy Mahallelerinin bir kısmını kapsayan yaklaşık 134 ha. lık alan 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanunun kapsamında “RİSKLİ ALAN” ilan edilmiştir.
RİSKLİ ALAN İLAN EDİLMESİNDEN SONRA YAPILAN ÇALIŞMALAR
Alanın bugüne kadar geçirdiği fiziksel planlama süreci incelenerek, mevcut çalışmalar değerlendirilmiştir.
Bölgede yaşayan vatandaşlar ve yerel temsilciler ile görüşülerek talepler ve beklentiler tespit edilmiştir.
Müteahhit firmalar ile toplantı yapılarak önerilen projeler değerlendirilmiştir.
Proje alanına ilişkin arazi çalışmaları ve saha incelemeleri detaylı olarak yerinde yapılmıştır.
Fikirtepe, Dumlupınar ve Merdivenköy Mahalalleleri’ne ilişkin olarak helikopterli arazi görüntüleme çalışması yapılmıştır.
Proje alanının kentsel silüete olan etkisini tespit etmek amacı ile Marmara Denizi’nden fotoğraflama çalışması yapılarak arazi ve yapılaşmanın silüet modellemesi oluşturulmuştur.
Tüm çalışmalar doğrultusunda “1/1000 Ölçekli Fikirtepe ve Çevresi Uygulama İmar Planı, Plan Notları ve Plan Raporu hazırlanarak Bakanlığımız onayına sunulmuştur.
PLANLAMA ALANININ 6306 SAYILI KANUN KAPSAMINDA ELE ALINMASI İLE;
Planlama alanı “1.Derece Deprem Bölgesi”nde ve “Yerleşime Önlemli Uygun Alanlar” sınırı içerisinde bulunmasından dolayı afet riskinin bertaraf edilerek, öncelikli olarak “can ve mal güvenliği” sağlanacaktır.
Teknik ve mühendislik hizmetleri açısından donanımlı, enerji ve su korunumlu, yeşil yapılar inşa edilecektir.
Bakanlığın Re’sen uygulama yapması ile planlama sorunları sosyal ve fiziksel problemler daha hızlı çözülmüştür.
Uzlaşma sürecinde 2/3 çoğunlukla karar alınabilecektir.
Tüm iş ve işlemlerde, belediye ve noterlerce alınacak olan harçlardan muafiyet sağlanmıştır.
Kentsel dönüşüm kapsamında vergi muafiyeti sağlanmıştır. (%1 KDV)
Malikler karşılıksız kira yardımı alabilecek, kredi ve faiz desteğinden yararlanabilecek olması ile sağlanan avantajlarla
planlama çalışmaları ve planın uygulamaya geçme süreci hız kazanmıştır.
6306 SAYILI KANUN KAPSAMINDA YAPILAN PLAN KAPSAMINDA HAZIRLANAN KENTSEL TASARIM PROJESİ ÇALIŞMASI KAZANIMLARI
İstanbul, Kadıköy İlçesi, Fikirtepe Mahallesindeki, Riskli Alana ilişkin alanda Bakanlığımızca planlama çalışmaları başlatılmış bu çerçevede bölgede yaşayan vatandaşlarla görüşülmüş ve yatırımcılarla bir dizi toplantılar gerçekleştirilmiştir.
Bu kapsamda, planlama çalışmaları sonuçlandırılmış olup yapılan planlamayla bölgedeki yol aksları genişletilmiş, sosyal donatı alanları arttırılmış ve emsal değerleri İstanbul Geneli çerçevesinde dikkat alınarak daha yaşanabilir seviyelere çekilmiştir. Ayrıca, Fikirtepe’ye değer katacak planların, Bakanlığımızca sonuçlandırılacak Kentsel Tasarım Projeleri ile gerçekleştirilmesi sağlanmıştır.
Planla birlikte hazırlanan kentsel tasarım projesi ile,
Hedef 1: Şehircilik ilkeleri doğrultusunda kentsel ve sosyal donatı alanları standartlarının sağlanması;
Uygulama:
Donatı alanları ve yeşil alanlar, kentsel tasarım rehberine uyumlu olarak bütüncül bir yaklaşım ile ele alınarak donatı ve yeşil alan sürekliliği sağlanması
Parsellerin %25’inin donatı alanı ve park alanı olarak terk edilmesi
Kentsel açık yeşil alan planlaması yapılarak park ve rekreasyon alanları oluşturulması
Proje alanını kent bütününe bağlayan ana ulaşım bağlantıları üzerinde yeşil akslar oluşturulması,
Hedef 2: Alandaki yapılaşma koşulları ve nüfus yoğunluğu dikkate alınarak ulaşım planlamasının yapılması;
Uygulama:
Kent içi taşıt yollarında belirli kademelerde genişleme yapılması ve çevrede bulunan toplu taşıma aksları ile ulaşım bağlantılarının sağlanması
Metro bağlantı aksları ve yer altı otoparkları ile desteklenen yaya aksları oluşturularak donatılar arasında erişilebilirlik sağlanması
Proje alanının kuzeyinde bulunan toplu taşıma sistemi düğüm noktaları(metro ve metrobüs durakları) ile güneyinde yer alan Kadıköy Kent Merkezi’ne bağlantısını sağlayan taşıt ve yaya aksları planlanması
Hedef 3: Kent silüetinin korunması;
Uygulama: Planlama alanında bina yükseklikleri, silüet kotu göz önünde bulundurularak belirlenip İstanbul kent silüeti korunması için kentsel tasarım rehberindeki silüet modellemesine göre uygulama yapılması
Hedef 4: Bütüncül bir planlama anlayışı ile kent estetiğinin sağlanması;
Uygulama:
Kentsel Tasarım Onay Komisyonu tarafından hazırlanan kentsel tasarım rehberi doğrultusunda, avan projeler, çevre ve peyzaj düzenlemeleri, dış cephe uygulamaları ile modern ve geleneksel tasarım ilkelerinin bir arada sentezlenerek, çalışma alanı bütününe yönelik tasarım kriterleri belirlenmesi ve çevresi ile uyumlu kentsel alan oluşması
Sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde çevreye duyarlı, enerji ve su tasarruflu, yeşil binaların oluşturulması konusunda yatırımcıların teşvik edilmesi sağlanacaktır.