Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Kapanış oturumunda milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Sazlıbosna’da devam eden sosyal konut projesiyle ilgili “Bu Sazlıdere konusu insafsız yalanların dolaşıma sokulduğu önemli başlıklardan biridir. Bakın kaç kere söyledik, duyurduk, ilan ettik, dedik ki bunlar sadece ve sadece sosyal konut. Projenin tamamının 250 Bin Sosyal Konut Kampanyası kapsamında olduğunu ve hak sahiplerinin de tamamının Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğunun altını bir kez daha çizeyim. Ama ısrarla aynı algılar yapılmaya devam ediliyor. Arnavutköy Sazlıbosna'da 2 etapta toplam 36 bin 631 konutun ihalesi yapılmış, inşaatları başlatılmıştır” dedi. Bakan Kurum, projenin imar planlarının 2021 yılında kesinleştiğinin altını çizerek, “Burada projelerimizin kuraları önceden çekilmiş, hak sahipleri de belirlenmiştir. Yani bugün çekilen bir kura yoktur. Bu takvime göre şöyle bakan herkes projemiz herhangi bir davayla ya da herhangi bir şahsın tutukluluk süreciyle uzaktan yakından ilgisi olmadığını da net bir şekilde açıkça görür” diye konuştu.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, perşembe sabahı AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. Komisyonda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2026 yılı bütçesinin yanı sıra Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün, Meteoroloji Genel Müdürlüğünün ve İklim Değişikliği Başkanlığının bütçe, kesin hesap ve Sayıştay raporları, Kentsel Dönüşüm Başkanlığının özel bütçe, bütçe, kesin hesap, Sayıştay raporu, Türkiye Çevre Ajansının Sayıştay raporu görüşüldü. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Bakanlığının bütçesine ilişkin sunum yaptı. Ardından gün boyu devam eden müzakereler ve konuşmalar sonrası kapanış oturumunda Bakan Kurum, milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Bakan Kurum, konuşmasına “Toplantımız boyunca doğruları takdir eden arkadaşlarımıza bize bugün burada muhalefet partisinden olmak her şeye muhalefet etmek değildir hakikatini gösteren milletvekillerimize de ayrı ayrı teşekkür ediyorum” sözleriyle başladı.
“RECEP TAYYİP ERDOĞAN 23 YILDIR OLDUĞU GİBİ YİNE SÖZÜNÜ TUTTU”
Deprem bölgesindeki çalışmalarla ilgili soruya Bakan Kurum, şöyle cevap verdi: Afetin ilk gününden bu yana ne yapıldı ve sonuçta ne oldu? Ben size kitabın ortasından söyleyeyim. Deprem olunca ‘işte şimdi bittiler’ dediler. ‘Bu enkazın altında kalırlar’ dediler. ‘Yapamazlar, bitiremezler’ dediler. Ama hamdolsun işte bu arkadaşlarımla orada yaşayan 14 milyon afetzede kardeşimizle el ele verdik. Hamdolsun konutlarımızı bitirdik. Teslim ettik. Aralık ayında teslim edeceğimiz 500 bin konutla birlikte o hüznün yerini sevincin, o üzüntünün yerini kucaklaşmanın kardeşliğin aldığını hep birlikte göreceğiz. Size tavsiyem gelin bu mutluluğa ortak olun. Gelin oradaki afetzede kardeşimizin sevincine ortak olun ve istirham ediyorum depremi siyasi malzeme yapmayın. Hepimizin acısı. Orada hepimizin bir yakını gitti. Bak buradaki vekillerimiz orada eşini, abisini, kardeşini kaybetti. O yüzden burada yapılması gereken hep birlikte 6 Şubat sabahı başlattığımız o birliği, beraberliği sonuna kadar korumaktır. Ne oldu? İşin sonunda Recep Tayyip Erdoğan söz verdi. 23 yıldır olduğu gibi yine sözünü tuttu. Oradaki durum budur. Orada yapılan budur. Nokta. Bunun üzerine hep birlikte o sevince ortak olmamız gerekir.
“DEPREM BÖLGESİNDE DÜNYANIN EN HIZLI VE EN BÜYÜK KONUT SEFERBERLİĞİ GERÇEKLEŞMİŞTİR”
Bakan Kurum, deprem bölgesinde asrın inşa seferberliği kapsamında inşa edilen konutların yanı sıra yine Bakanlığın Yerinde Dönüşüm Projesi kapsamında vatandaşlara evlerini bireysel inşa etmeleri için verdiği destekle birlikte inşa edilen konut sayısının 600 bini aşacağına dikkat çekti: Afetin 15’inci gününde temellerini atan, 45’inci gününde ilk anahtarlarını teslim eden bir Türkiye var. Bazı arkadaşlar soruyor. Deprem bölgesinden bir haberler. Ne kadar konut yapıldığından haberleri bile yok. Çünkü oraya gitmiyorlar. Biz orada 500 bin konutu değil 600 bini de aşan yeni yuvayı teslim etmek için gün sayıyoruz. Lütfen not alın; yaklaşık 90 bin sosyal konut projesi orada devam ediyor. Bugün 11 ilimizde yerinde dönüşüm kapsamında 121 bin yuvayı yapıyoruz. Yine hak sahipleriyle rezerv alandaki kentsel dönüşüm projelerimizle birlikte teslim edilen yuva sayısı inşallah çok yakın zaman içerisinde 680 bine ulaşacak. Artık tüm dünyanın kabul ettiği bu gerçeği buradaki tüm vekillerimizin de kabul etmesi ve o mutluluğa ortak olması gerekir. Deprem bölgesinde dünyanın en hızlı ve en büyük konut seferberliği gerçekleşmiştir. Türkiye deprem bölgesinde tek kelimeyle destan yazmıştır. Bunu da devlet millet el ele yapmıştır. Sizlerden bu gurura ve mutluluğa ortak olmanızı rica ediyorum.
KONTEYNER SORUSU
Bakan Kurum, konteynerde yaşayan depremzedeler ile ilgili soruyu da şöyle cevapladı: Şu an halihazırda konteyner kentlerde kalan hak sahibi vatandaşımız 41 bin. Bu vatandaşlarımızın 29 bin 900’üne ev çıkmış. Ancak ev çıkmasına rağmen kendi tercihleriyle veya başka nedenlerle evlerine geçmiyorlar. Yani bu ne demek? 30 bin deseniz orada oturan sadece ve sadece 11 bin hak sahibi var. Diğerleri kiracı, ihtiyaç sahibi. Ne yapalım? Onları sokağa mı atalım? O evler teslim edildikçe şu an Adıyaman'da kira 8 bin liraya çıkıyor. Kilis'te 7 bin lira. Gaziantep'te 8-10 bin lira. Osmaniye'de Hatay'da yeni teslim edilen konutlarla birlikte 8 bin liralara düştü. Ve vatandaşımız konutlar bittikçe yerleşiyor. Yıl sonunda da hak sahiplerimizin tamamı evlerine geçecek.
“ZORLA REZERV ALAN İLAN ETMİYORUZ”
Muhalefet milletvekillerinin rezerv alan konusundaki sorularına yanıt veren Bakan Kurum, deprem bölgesinde başta itiraz gelen bu sistemin daha sonra vatandaşlarca kabul gördüğünün altını çizdi: Cumhuriyet Halk Partisi'nin bütün vekillerine de özellikle sormanızı istiyorum. Çünkü sayın vekillerimiz de başta rezerv alana itiraz ediyorlardı. Ama projelerimiz ilerledikçe gelinen noktadaki güzellikleri ve başarıları onlar da gördüler. İtirazların aceleyle yapıldığını, bölgenin realitesiyle alakasız olduğunu, yersiz olduğunu ve bize haksızlık ettiklerini her defasında ifade ediyorlar. O gün Defne'de, Samandağı'nda rezerv alana itiraz eden vatandaşımız bugün orası da rezerv alan olsun diye vekillerimizle birlikte bizlere geldiler. Biz 11 şehrimizde yaşanan büyük yıkımın ardından normal hayata geçmek için izlenmesi gereken her türlü yol ve yöntemi bilimin, teknolojinin ışığında ve yardımında yaptık. Bu süreçte her türlü zemin etütü çalışması, mikro bölgeleme çalışması yapmak suretiyle sağlam zeminleri bir bir tespit ettik. Ve fay hattı üzerine hiçbir inşa faaliyeti yapmadık. İhtiyaç olduğunda sağlam zeminlerde yaşayan vatandaşımızla gittik, birebir anlaştık. Hakkı neyse hakkını vererek harekete geçtik.
“ÇOĞUNLUK NE DİYORSA ÇOĞUNLUĞA UYUYORUZ”
Bir defa şunu iyi anlamamız gerekir ki rezerv alan bölge için bir seçenek değil, zaruriyettir, zorunluluktur. Çünkü siz eğer rezerv alanda iş yapmazsanız o şehri yok eder. Antakya, Adıyaman, Malatya kalmaz. Biz çok rahat bir şekilde şehrin dışında bunları yapabilirdik. Biz zoru seçtik. Çünkü o şehirleri tarihiyle, kültürüyle, medeniyetiyle hep birlikte ayağa kaldıracağız dedik. O yüzden de zor olanı yapmak her babayiğidin harcı değildi. Biz Hamdolsun o zor alanı başardık. Milletimizle birlikte başardık. Devletimizin araziyi kamulaştırmasının yolları belli. Biz vatandaşımızın istediği alanlarda hiç kimseye zorla rezerv alan ilan etmiyoruz. Zorla da orada iş yapmıyoruz. Çoğunluk ne diyorsa çoğunluğa uyuyoruz. Ve istemedikleri hiçbir alanda da projemiz gerçekleşmiyor. Bu alanların hepsini ilan ettik. Vatandaşımızla paylaştık. Vatandaşımızla görüşmeler çerçevesinde de rezerv alan konuları netleşmiş oldu ve şu an hamdolsun projelerimiz de olanca hızıyla devam ediyor. Bitmek için gün sayıyor.
“TOKİ GÜVEN VE GURURLA ANILAN BİR TÜRKİYE MARKASIDIR”
Bakan Kurum TOKİ ile ilgili eleştirilere, “Asrın felaketi öncesinde yaptığı binalarda bir çatlak dahi olmayan, dimdik ayakta kalan TOKİ'yi eleştirirken herkesi biraz daha insaflı olmaya davet ediyorum. Bugün deprem bölgesindeki herkes TOKİ konutlarında oturmak istiyor. Türkiye'de milyonlarca aileye yuva kuran, inşa eden TOKİ'yle mağduriyet kelimelerini yan yana koymayalım. TOKİ bilhassa dar gelirli ailelerimiz için, orada evi olmayan vatandaşlarımız için güven ve gururla anılan bir Türkiye markasıdır. Sizin de markanız” sözleriyle cevap verdi.
İLK EVİM ARSA: 107 BİN 534 HAK SAHİBİ İÇİN İMAR PLANLARI TAMAMLANDI
Bakan Kurum, İlk Evim Arsa Projesi’nde arsa tahsislerinin geciktiği yönündeki eleştirilere şöyle karşılık verdi: Asrın felaketi sonrası maalesef ki öncelikler değişti. Biz orada vatandaşımız konteynerde yaşarken evi olan vatandaşa mı ev yapmalıydık? Büyük bir yıkımı bir an önce gidermek için tüm gücümüzle bölgeye seferber olduk. Ve var olan bazı projelerde evet yavaşlama olabilir. TOKİ’mizin İlk Evim Arsa Projesi’nde geldiğimiz noktada 235 bin hak sahibi kardeşimiz var. Bunun 107 bin 534 hak sahibi için imar planları tamamlanmış. Kalanları da inşallah çok kısa süre içerisinde tamamlanacak verilecek. İlk Evim Projesi’nde ise şu an 253 bin 840 konutunun yapımı başladı. Algı yapmaya çalışan arkadaşlara söylüyorum; ben bu vesileyle milletimizin gönlünü her zaman olduğu gibi ferah tutmasını ve bize güvenmesini istiyorum. 1 milyon 750 bin sosyal konutu teslim eden bir irade, her afette milletin yanına koşmuş olan bu kadro, İlk Evim Arsa projemizde de konutlarımızı tamamlayacaktır.
“DAMLA KENT’TE HİSSENİN DÜŞMESİ VATANDAŞIMIZIN ZARARINA DEĞİL YARARINADIR”
Bakan Kurum Emlak Konut’un Damla Kent Projesi ile ilgili sorulara da şöyle cevap verdi: Bu konuyu da anlamamışsınız. Bakanlık olarak vatandaşımızın uygun maliyetle, güvenle, huzurla ev sahibi olabilmesi için her türlü argümanı ortaya koyuyoruz. Bir taraftan sertifika yapıyoruz. Bir taraftan Emlak Katılım Bankası'yla devlet eliyle faizsiz konut iş yeri araç almaya imkan tanıyoruz. Damla Kent Projesi ile de gayrimenkul sertifikası sunduk. Burada maalesef hesap kitap bilmeyen arkadaşlar yine hata yapıyorlar. Hissenin düşmesi vatandaşımızın zararına değil yararınadır. Çünkü bu projede vatandaşımız sertifika alarak ev sahibi olabilmektedir. Topladıkları sertifikayla ev sahibi oluyorlar. Vatandaşımızın bütçesine göre ne kadar düşerse o kadar uygun fiyatla ev sahibi olabilir. Yani hisseleri toplayacak, gidecek o sertifikalarla ev sahibi olacak. Şimdi şunun altını önemle çizmek isterim. Bu proje milletimizin yuva hayalini gerçekleştirme ve gerçeğe dönüştürme sözümüzün en büyük ispatlarından biridir.
“SAZLIDERE KONUSUNDA İNSAFSIZ YALANLAR DOLAŞIMA SOKULUYOR”
Bakan Kurum, Arnavutköy’de devam eden sosyal konut projeleri ile ilgili de şu açıklamayı yaptı: Bu konuda biz dertliyiz. Bakınız asrın felaketini yaşadık. Yüz binlerce konut yaptık. Sosyal konut yapıyoruz. Bu çalışmalar bizi emin olun yormuyor. Zamanımızın büyük bir kısmını çok temel konularda işte dolaşıma sokulan dezenformasyon ve yalanlara cevap vermek alıyor. Bu Sazlıdere konusu yine insafsız yalanların dolaşıma sokulduğu önemli başlıklardan biridir. Bakın kaç kere söyledik, duyurduk, ilan ettik, dedik ki bunlar sadece ve sadece sosyal konut. Projenin tamamının 250 Bin Sosyal Konut Kampanyası kapsamında olduğunu ve hak sahiplerinin de tamamının Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğunun altını bir kez daha çizeyim. Ama ısrarla aynı algılar yapılmaya devam ediliyor. Arnavutköy Sazlıbosna'da 2 etapta toplam 36 bin 631 konutun ihalesi yapılmış, inşaatları başlatılmıştır.
“PROJEMİZİN HERHANGİ BİR ŞAHSIN TUTUKLULUK SÜRECİYLE UZAKTAN YAKINDAN İLGİSİ YOK”
Bakan Kurum, TOKİ’nin Sazlıbosna projesini 2021 yılında hayata geçirdiğinin altını çizdi: Bu bölgenin imar planları ne zaman kesinleşti biliyor musunuz? 2021. Bu tarihi de not edin. İhale planlaması da 26 Aralık 2024 tarihinde etaplar halinde yapıldı. Proje tamamen bu yapılan imar planlarına uygun bir şekilde ilerliyor. Ve inşaatlarımız da hızlı bir şekilde yürütülüyor. Burada projelerimizin kuraları önceden çekilmiş, hak sahipleri de belirlenmiştir. Yani bugün çekilen bir kura yoktur. Bu takvime göre şöyle bakan herkes projemiz herhangi bir davayla ya da herhangi bir şahsın tutukluluk süreciyle uzaktan yakından ilgisi olmadığını da net bir şekilde açıkça görür. Baştan itibaren ifade ettiğim gibi Sazlıbosna’daki projemiz milletimizin ev sahibi olması için İstanbul'un deprem açısından daha güvenli bir şehir olması için başlatılmış bir projedir. Ve iyi niyetle dar gelirli vatandaşlarımız ev sahibi olacak. Bakın hepimiz siyasetçiyiz. Elbette muhalefet bizi eleştirecek. Biz de eleştiriler haksızsa eğer yanıtını vereceğiz. Ama deprem gibi hayati bir konuda siyaset olmaz. Manipülasyon yapılmaz. Artık bundan da vazgeçmemiz gerekir.
BORÇLANMA YETKİSİNİN GEREKÇESİ: KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMALARINDA HIZLI OLMAK ESASTIR
Bakan Kurum, muhalefet vekillerinin talebi doğrultusunda, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na iç borçlanma yetkisi verilmesi konusuna da açıklık getirdi: Hepiniz takdir edersiniz ki kentsel dönüşüm uygulamalarında hızlı olmak esastır. Ve afet riski bulunan alanlarda hızlı bir şekilde aksiyon almamız gerekir. Yani biz deprem konutlarımızı yaparken hatırlayın bazı siyasetçilerimiz de ‘bu aceleniz ne?’ diyordu. Biz aceleyle vatandaşımızı bir saat bir dakika daha evine erken ulaştırabilmek için çalışıyoruz. Başkanlığın da burada aksiyonunu daha da arttırabilmesi için iç borçlanma yapmak suretiyle kentsel dönüşümdeki kararlılığımızı irademizi daha da arttıracağız ve burada asla ve asla kamu riski bulunmamaktadır.
“ERGENE’DE OSB VE BELLİ BELEDİYELER SORUMLULUKLARINI YERİNE GETİRMEMİŞTİR”
Bakan Kurum Ergene Nehri’ndeki kirlilikle mücadele noktasında yapılan denetimlere de konuşmasında yer verdi: Ergene’de devlet Türkiye’nin en büyük çevre projelerinden birini gerçekleştirmiştir. Devlet sorumluluğu yerine getirmiş, ancak oradaki OSB ve belli belediyelerde sorumluluklarını yerine getirmemiştir. Burada belediye başkanımıza da söylediğim, ‘gelin hep birlikte Ergene’ye sahip çıkalım. Sen-ben değil, hepimiz. Ne yapılması gerekiyorsa elimizi taşın altına koyalım ve bu projeyi bitirelim’ dedik. Bu samimiyeti de bekliyoruz. 19 tesis faaliyetten men edilmiştir. Bu çerçevede 93 milyon TL de ceza kesilmiştir.
SORU SORUP CEVABINI BEKLEMEYEN CHP’Lİ VEKİLE TEPKİ
Bakan Kurum, “Hatay’a Gazzelileri mi getireceksiniz?” diye soran ancak yanıtı beklemeden komisyondan ayrılan CHP Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur’a tepki gösterdi: Kendisi de çok iyi biliyor ki her toplantıya davet edilmesine rağmen gelmeyen, Hatay’a ilgisiz, alakasız bir vekilimizdir. Siz de çok iyi biliyorsunuz ki, Hatay’da yapılan her bir eser her bir proje sadece ve sadece Hataylılarındır. Baştan beri biz bunu söylüyoruz. Burada yapılan projelerde Hataylı kardeşlerimiz oturacak. Tabi sizin bu soruyu sorarken; nasıl Hatay diye bir derdiniz yoksa Gazze diye bir derdiniz de yok. Samimi değilsiniz bu soruyu sorarken. Sadece ve sadece algı yapıyor, hala bir Hatay milletvekili olarak depremi siyasi malzeme yapmaya devam ediyorsunuz. Burada siyasi şov yaparak ‘söyleyip gidiyim, algı oluşturayım gideyim’ diyerek hiçbir yere varamazsınız. Bunu da şu Gazi Meclisin çatısı altında yapmaktan imtina etmiyorsunuz.
BAKANLIĞIN BÜTÇE VE RAPORLARI KOMİSYONDA KABUL EDİLDİ
Komisyonunda, görüşmelerin ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının yanı sıra Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, İklim Değişikliği Başkanlığı, Kentsel Dönüşüm Başkanlığının 2026 yılı bütçeleri ile Türkiye Çevre Ajansının Sayıştay raporu kabul edildi.