Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) iş birliği ile “Akdeniz’de Ekosistem Direnc¸liligˆinin Artırılması Projesi” (RESCOM) kapsamında Türkiye’de pilot alan olarak belirlenen Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde (ÖÇKB) koruma ve yönetim planı oluşturulacak. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, “Patara’yı koruma anayasası” niteliğinde olacak eylem planının taslağını 5 hedef ve 8 adımda hazırladı. Denizel ve karasal biyoçeşitlilik envanteri haritalandırılacak, bu bölgelerde insan faaliyetleri sınırlandırılacak.
Akdeniz Havzası’nda bulunan ve sahip olduğu doğal değerler, kültürel miras ile uluslararası ölçekte öneme sahip olan Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi’nin (O¨C¸KB) etkili bir şekilde korunmasına ve yönetilmesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği ile birlikte kapsamlı bir çalışma yürütüyor. “Akdeniz’de Ekosistem Direnc¸liligˆinin Artırılması Projesi” (RESCOM) kapsamında Türkiye’de pilot bölge olarak belirlenen Patara için uluslararası destekli yönetim planı hazırlanıyor. Uzmanlarla yapılan toplantılar sonrası Patara ÖÇKB için ortak bir vizyon geliştirilmesi; alandaki biyolojik çeşitlilik, kültürel miras ve yöre halkına yönelik tehditlerin belirlenmesi ve mekansal olarak haritalanması gibi adımları içeren çözüm odaklı eylemlerin belirlenmesi için 2 çalıştay düzenlendi.
PROJE AKDENİZ’E KOMŞU ÜLKELERİ KAPSIYOR
Hazırlık çalışmaları kapsamında geçtiğimiz hafta Patara’da, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü ev sahipliğinde, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği Akdeniz Ofisi ile birlikte Fransa, İtalya, Fas, Tunus, Cezayir, Mısır ve Libya gibi ülkelerden kamu temsilcilerinin katıldığı geniş çaplı bir komite toplantısı düzenlendi. Toplantıda her ülke kendi pilot alanında yapılan çalışmalar konusunda bilgi ve tecrübe paylaşımı sağladı.
“PATARA’NIN KORUMA ANAYASASI OLACAK”
Hazırlıklarla ilgili bilgi veren Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürü Dr. H. Abdullah Uçan, “Eylem planı, Patara’nın çevre koruma anayasası olarak da tanımlayabileceğimiz bir belge olacaktır. Yönetim planı ile Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi’nin sahip olduğu doğal kaynak değerlerinin korunmasına yönelik bu alandaki mevcut tüm insan kullanımlarının koruma kullanma dengesi içerisinde sınırları çizilecektir” dedi.
PATARA İÇİN 5 HEDEF
Bakanlık, çalışmalar sonucunda Patara ÖÇKB’nin ekolojik, sosyo-ekonomik ve kültürel unsurları bütüncül bir yaklaşımla ele alan yönetim ve eylem planının taslağını hazırladı. Belirlenen 5 hedef doğrultusunda, kirlilik kaynaklarını en aza indirerek su, toprak ve hava kalitesini artırmak ve bu yolla ekosistemlerin ve yöre halkının sağlığı korunacak. Yerleşim ve altyapı projeleri doğal ve kültürel değerlerle uyumlu hale getirilerek sürdürülebilirlik sağlanacak. Biyolojik çeşitliliği korumak ve restore etmek için istilacı yabancı türlerin etkileri azaltılacak. Tarım ve su ürünleri gibi sektörlerin doğal kaynakları sürdürülebilir kullanmasını sağlamak, kültürel mirası korunmak ve ekosistemlerle toplulukların sosyo-ekolojik direncini güçlendirmek için gereken yöntemler belirlenecek. Patara ÖÇKB'de, paydaşlar arasındaki dengenin adil ve eşitlikçi biçimde sağlandığı; kapsayıcı ve katılımcı bir koruma anlayışıyla etkili yönetim mekanizmaları kurulacak.
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ KORUMA İÇİN SÜRDÜRÜLEBİR EYLEMLER
5 hedefe ulaşmak için yapılacaklar ise 8 adımda sıralandı. ÖÇKB’deki nazım ve uygulama imar planları, plan araştırma ve açıklama raporu hazırlanacak ve uygulanacak. Belirlenen yeni sınıra göre alanda karasal ve denizel biyolojik çeşitliliğe yönelik envanter çalışması yapılacak, belli aralıklarla güncellenecek. Denizel alanda yapılan biyolojik çeşitlilik envanter sonuçlarına göre bölgeleme (zonlama) çalışması yapılıp koruma kullanma esasları oluşturulacak.
YÜRÜTME KOMİTESİ OLUŞTURULACAK
Kanalizasyon hatları rehabilite edilecek, imar planı sınırları dahilinde kalan konut alanları, kentsel çalışma alanları, turizm alanları, sosyal altyapı alanları için yeni hatlar oluşturulacak. Kumsal çevresine araçla ulaşımı azaltmaya yönelik çözümler uygulanacak. Karavan konaklama alanlarını belirleme ve bu alanların ihtiyacına yönelik elektrik, su, atık yönetimi gibi temel altyapı hizmetleri sağlanacak ve alanda doğayla uyumlu sürdürülebilir turizm modelleri desteklenecek. ÖÇKB içindeki yönetim, izleme, kurumlar arası etkileşim süreçlerini yönetmekten sorumlu bir yürütme komitesi kurulacak.