Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, resmi sosyal medya hesabından TOKİ eliyle yapılan konutlar ile ilgili bir video yayınladı. Bakan Özhaseki paylaşımında, “Güçlü şehirler ve güvenli yarınlar için ev sahibi olmayan hiçbir vatandaşımız kalmasın, dedik. Vatandaşlarımızın düşük peşinat ve uzun vadeyle ev sahibi olabilmeleri için TOKİ Başkanlığımız eliyle, 1 milyon 270 bin konut, 37 bin 760 sosyal donatı ürettik. Vatandaşlarımızı sağlam ve güvenli yuvalara kavuşturduk.” dedi.
“Yuva kuran liderimiz Sayın Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu vizyonla güçlü ve daha yaşanabilir şehirler için çalışmalarımızı sürdürüyoruz”
Bakan Özhaseki, Kahramanmaraş merkezli depremlerde TOKİ konutlarının yıkılmayarak güvenirliliğini kanıtladığını belirterek, "Bakanlığımızın yüz akı olan TOKİ, özellikle dar gelirli vatandaşlarımız için ürettiği konutlarla büyük bir teveccüh görüyor. Yuva kuran liderimiz Sayın Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu vizyonla güçlü ve daha yaşanabilir şehirler için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Son olarak 6 Şubat'ta meydana gelen depremlerde yıkılmayan TOKİ konutları, depreme karşı sağlam oluşuyla da milletimizin takdirini topladı. TOKİ’miz eliyle sosyal konut projeleri, kentsel dönüşüm uygulamaları ve afet konutlarının inşası başta olmak üzere ortaya koyacağımız çalışmalarla sağlam, yatay mimariye uygun, çevre dostu konutlar inşa etmeye devam edeceğiz.” şeklinde konuştu.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) kurulduğu 2002 yılından bugüne Türkiye'nin şehirleşmesinde, sosyal konut üretiminde ve konutu olmayan vatandaşlarının konut sahibi olmasında aktif bir rol alarak, az peşinat, uzun vade ve kira öder gibi taksitlerle milyonlarca kişiyi ev sahibi yaptı.
“Son 4 yılda 400 bin konutluk kampanya başlatıldı”
Türkiye'de üretilen konutların yaklaşık yüzde 13'ünü gerçekleştiren TOKİ, ürettiği 1 milyon 270 bin konutla yaklaşık 5 milyon vatandaşa sıcak yuva kurdu. Son 4 yılda 50 bin, 100 bin ve 250 bin olarak açıklanan toplamda 400 bin konutluk 3 sosyal konut kampanyasına yaklaşık 6,9 milyon geçerli başvuru oldu.
TOKİ, “İlk Evim Arsa” kampanyasıyla da kendi evini inşa edecek vatandaşlar için de farklı bir model ortaya koyarak 1 milyon konut arsası ve proje desteği verilmek suretiyle alternatif yollardan konut sahibi olmanın önünü açtı.
Mesleği olup, işyeri açmak ve üretime katkı sağlamak isteyen ustalar için de ilk etapta 10 bin iş yerini kapsayan “İlk İş Yerim” projesi hayata geçirildi.
“TOKİ eliyle 37 bin 760 sosyal donatı alanı yapıldı”
Konut projelerinin yanından kamunun ihtiyaç duyduğu binaları ve sosyal donatıları da inşa eden TOKİ, bu kapsamda okullardan üniversite binasına, öğrenci yurdundan, hastanelere, stadyumlardan camilere kadar 37 bin 760 sosyal donatı alanı yaparak kamunun yaklaşık 50 yıllık ihtiyacını karşıladı.
TOKİ tarafından; 1.420 okul, 217 öğrenci yurdu, 26 üniversite binası, 270 hastane, 21 stadyum, 984 cami, 371 kamu hizmet binası hizmete sunuldu.
“TOKİ tarafından bugüne kadar afetler kapsamında 190 bin 402 afet konutu inşa edildi”
Son çeyrek asırda, kapsadığı alan, yol açtığı can ve mal kaybı itibarıyla 1999 Marmara, 2011 Van, 2020 Elazığ ve Malatya ile İzmir depremleri ve son olarak 6 Şubat 2023 tarihinde 11 ilimizi doğrudan etkileyen Kahramanmaraş merkezli depremlerle çok sayıda can ve mal kayıpları yaşandı, yüzbinlerce konut oturulamaz hale geldi.
TOKİ tarafından bugüne kadar afetler kapsamında üretilen 190 bin 402 bin konut şu illerde inşa edildi.
Bu konutların dağılımı ise şu şekilde:
“Bingöl’de; 2 bin 857 konut, Kütahya Simav’da; 928 konut, Van-Edremit’te; 17 bin 504 konut, 2020 tarihinde Elazığ depremi sonrası; 25 bin 475 konut, 2020 tarihinde Malatya depremi sonrası; 8 bin 618 konut, İzmir’de; 5 bin 61 konut, Giresun-Kastamonu-Sinop-Bartın- Rize sel afeti sonrası; 2 bin 219 konut, Antalya-Muğla yangınları sonrası; 1.394 konut.”
“Depremin 15. gününde ihalelere başlanarak rezerv alanda ve köy konutları olmak üzere toplamda 168 bin 180 konutun yapımına başlandı”
Asrın felaketi olarak adlandırılan 6 Şubat depremi sonrası Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 11 ilde yapılan hasar tespitleri doğrultusunda deprem bölgesindeki rezerv alanda, şehir merkezlerinde ve köylerde toplamda 680 bin konut için çalışmalara başlandı.
İlk konut teslimleri köy evlerinde yapıldı ve inşası 45 günde tamamlanan 10 köy evinin anahtarları Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından hak sahiplerine teslim edildi. 319 bin konutun 1 yıl içinde teslim edilmesi planlandı.
“Depremde tek bir TOKİ konutu yıkılmadı”
TOKİ, afet bölgesi olarak ilan edilen Elazığ ile birlikte 11 il de bugüne kadar 168 bin 344 konut ve sosyal donatıları inşa etti. Deprem sonrası, TOKİ eliyle inşa edilip oturulmayacak derecede hasar alan tek bir konuta rastlanmadı.
“TOKİ bünyesinde inşa çalışmaları 3 önemli kriterde yapılmaktadır; fay hattı, zemin yapısı, kat yüksekliği”
TOKİ bünyesinde inşa çalışmaları 3 önemli kriterde yapılmaktadır. En önemli hususların başında fay hattı gelmektedir. 50-100 metreye kadar teknik olarak izin verilse dahi TOKİ başlanan bütün rezerv konut alanlarında en az 500 metre fay hattından uzak kalmak suretiyle çalışmalarını yapmaktadır.
TOKİ ikinci olarak zemin yapısına oldukça dikkat etmektedir. Taşıma gücü, sıvılaşma dahil olmak üzere yeraltı su seviyesinin yüksek olduğu yerlerden kaçmak suretiyle daha çok zeminin sağlam olduğu, kayalık, kireçtaşı olan bölgelerde uygulamalar sürmektedir.
Üçüncüsü de yüksek yapılaşma konusudur. İnşa aşamasında radye temel, tünel kalıp taşıyıcı sistem, yüksek beton dayanımı gibi depreme karşı davranış bakımından en iyi çözümler kullanılmakta, kat yükseklikleri sınırlandırılmaktadır.
“TOKİ yatay mimariye ağırlık vermektedir”
TOKİ ayrıca yatay mimariye ağırlık vermektedir. Son yıllarda yapılan yaklaşık 250 bin konutta zemin artı 3-4 kat yapılar yapılmaktadır. İyi bir denetim sistemi vardır. Nitelikli ve uzman personelin çalıştığı kontrol müşavirlik sistemi ile uygulama süreci yürütülmektedir. Hem müşavirleri hem de inşaat sürecini kontrol eden TOKİ mühendislerinden oluşan, ikinci bir kontrol sistemi ile de uygulama aşamalarını sıkı bir şekilde kontrol edilmektedir.