Doğal Afet Sigortalar Kurumu (DASK) tarafından ihalesi yapılan ve teknik koordinatörlüğünü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünün yürüttüğü "Gerçek Ortofoto ve Coğrafi Veri Üretim İşi" projesi, Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce’nin katıldığı törenle başlatıldı.
Bakan Güllüce, Esenboğa Havalimanı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Uçak Hangarı'ndaki törende, DASK'ın 1999 Marmara depreminden sonra oluşturulduğunu söyledi. Türkiye'de, 1999 depreminin konut, mühendislik konularında milat olduğunu dile getiren Bakan Güllüce, bu afetten elde edilen tecrübeyle devletin yeniden yapılandığını belirtti.
Bakan Güllüce, 1999 depremi yaşandığında kendisinin belediye başkanı olduğunu, o günleri iyi bildiğini ifade ederek, o dönemde iletişime kadar sıkıntı yaşandığını söyledi.
Projeyle haritadan her şeyi, Türkiye'nin bütün binalarını, hatta binalardaki çarpıklaşmayı da göreceklerini anlatan Bakan Güllüce, şunları kaydetti:
"Şu anda biz geç fark ediyoruz Muğla'daki, Bodrum'daki kıyı talanını. Oraya da operasyon yapmak üzere hazırlık yapıyoruz. Muğla ve Bodrum civarında canı isteyen, istediği kadar, kıyıda istediği oteli, binayı yapmış, istediği şekilde kıyı mıyı dinlememiş. Onlarla ilgili yargıda şu anda cebelleşiyoruz, eninde sonunda yıkacağız. Bodrum'daki kıyı tahribatını, kıyı talanını yanlarına bırakmayacağız. Ama keşke bu yapılırken fark edilebilseydi. Şu anda otel haline dönmüş veya meskun hale gelmiş.
İşte bu çalışmayla Bodrum'daki, Muğla'daki kıyı talanı gibi talanlar daha yapılmaya başlanırken fark edilebilecek kamu tarafından. Buna çanak tutan belediyelerde de tabii İçişleri Bakanlığımız, devletin o güçlü elini uzatacak, diyecek ki 'Sen nasıl belediye başkanısın', yargıyla birlikte o soruşturmayı açacağız. 'Param yok, ihale yapamıyorum' numaralarını da biz yemeyiz. Paran yoksa da orayı yıkabilirsin. Kendi imar planları var, şu anda hala işgallere belediye tarafından göz yumuluyor."
Bu çalışmayla belediyelerin isteseler de kaçak yapı, kıyı talanı, gecekondu yaptıramayacağını vurgulayan Bakan Güllüce, "İyi belediyeler de masraftan kaçınacaklar. Tekrar masrafları olmayacak. Her belediye ayrı ayrı ihale ediyor ve dünya kadar para gidiyordu. Bu bir elden yapılacak, isteyen belediye bu bilgileri alıp kullanarak büyük masraflardan, tekrar tekrar aynı şeyleri yapmaktan kurtulacak" diye konuştu.
Bakan Güllüce, daha sonra havadan görüntü alımı için özel donanıma sahip uçağı inceleyerek, yetkililerden bilgi aldı.
-Ortofoto Projesi
Proje kapsamına alınan 40 bin kilometre alanda, kentlerin yerleşim ve gelişme alanlarını kapsayacak şekilde, kıyı bölgelerinde, sosyal, kültürel, sanayi ve turizm alanlarında, il, ilçe ve beldelerde yüksek çözünürlüklü ortofoto üretimi yapılacak. Yol ve bina sayısal verilerinin üretileceği proje kapsamında verilerin bilgi sistemleriyle uyumlaştırılması çalışmaları gerçekleştirilecek.
Proje, kapsam, maliyet, zaman ve kullanılan teknoloji bakımından Türkiye'de ilk olma özelliğine sahip. Coğrafi veri üreten tüm birimlerin temel görüntü altlığı oluşturulacak, 1/1000 ölçeğinde gerçek ortofotoların üretimi yapılacak. Kentsel alanlarda güncel bina envanteri tespit edilecek.
Projenin ortofoto üretimi aşaması, kasıma kadar devam edecek. Uyumlaştırma aşaması da aralık 2015'te tamamlanacak. Güncelleme ise 2016-2017 yıllarında yapılacak. 50 milyon bütçeye sahip projenin verileri, tüm kamu kurumları ve belediyelere ücretsiz servis edilecek.
Planlama, projelendirme, kentsel dönüşüm, şehirleşme, belediye hizmetleri, kaçak yapı takibi, karar destek, afet planlaması, acil durumlar gibi çalışmalara etkinlik ve hız kazandırılacak. Maliyet kazancının yanında kısa sürede tamamlanması, diğer tüm projelerdeki süreçleri etkileyecek ve kentsel alanlardaki tüm çevre, uygulama projeleri ve planlama çalışmalarında hemen kullanılacak.
Çalışmayla, plan ve proje çalışmaları için kaynak bulamayan belediyelerin maliyetleri yüzde 70 azalacak. Bunun yanı sıra proje çıktılarının paylaşılması ve kullanılmasıyla, yapılacak tüm projelerde yüzde 80 kazanç elde edilecek.
Proje kapsamında, doğal afetler sonrasında kısa sürede hasar tespiti yapılabilecek, anında müdahale için gerekli organizasyonun düzenlenmesi amacıyla koordinasyon çalışmaları yürütülebilecek.