Ozon tabakası yeryüzünde yaşayan tüm canlı varlıkların güneşin öldürücü morötesi ışınlarına karşı koruyan kalkan görevi görmektedir. Ozon tabakasının güneşten gelen zararlı morötesi ışınlarını yeterince tutmaması sonucunda organizmalar üzerinde zararlı etkiler meydana getirdiği bilinen bir gerçektir.
Bu kapsamda 16 Eylül 1987 tarihinde 150’den fazla ülke temsilcisi Kanada’nın Montreal kentinde “ozon tabakasının incelmesine yol açan maddelerin üretimi ve kullanımı” konusunda Montreal Protokolünü imzalanmıştır. Bu protokol sayesinde çevre alanında uluslararası işbirliğinin başarılı örneklerinden birisini sergileyerek gelecek kuşaklar için ozon tabakasının korunmasında önemli yol kat edilmiştir.
Montreal Protokolü’nün yıldönümü olan 16 Eylül Uluslararası Ozon Tabakasının Korunması Günü her yıl dünyada çeşitli etkinlikler çerçevesinde kutlanmaktadır. 2015 yılının kutlama teması ise “Ozon Tabakasını Hep Birlikte İyileştirmenin 30 Yılı: Morötesi Işınlar ile Aranızdaki Her Şey” olarak belirlenmiştir.
Ülkemiz Montreal Protokolüne 1991 yılında taraf olmuş ve tüm değişikliklerini kabul etmiştir. Protokole ilişkin ulusal ve uluslararası çalışmalar Bakanlığımızın koordinasyonunda yürütülmektedir.
Gururla ifade etmek isterim ki Montreal Protokolünü uygulamada başarılı ülkeler arasında yer alıyoruz. Ülke olarak protokol yükümlülüklerini yerine getirmekte ve ülke menfaatlerini göz önünde bulundurarak güncel kararlar ve gelişmeler doğrultusunda çalışmalarımıza aralıksız devam ediyoruz. Montreal Protokolü altında yürütülen çalışmalarda sağlanan başarının ozon tabakasına olumlu etkilerinin yanı sıra iklim değişikliği ile mücadele etmede de önemli katkıları olduğunu görmekteyiz.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin azaltılması çalışmalarına aralıksız devam etmektedir. Ülkemizde üretimi yasak olan maddelerin ithalatına yönelik sıkı kota önlemleri uygulanmaktadır. 2009 yılında başlayan kota uygulamasının arkasından Ozon Tabakasını İncelten Maddeler ithalatına izin verilen miktar 15 bin ton iken 2015 yılında ise servis amaçlı ithalat 500 tona düşürülerek önümüzdeki yıllarda tamamen sonlandırılması hedeflenmektedir.
Ülkemiz, Montreal Protokolü’nün uygulanmasında yürüttüğü başarılı çalışmalar sonucunda 2014 yılında “Avrupa ve Orta Asya Bölgesel Ozon Ağı Ozon Tabakasını Koruma Onur Madalyasına” layık görüldü.
Türkiye, çevreyi kirletmeden kalkınmasını gerçekleştiren ender ülkelerden birisidir. Ozon tabakasının korunması konusunda gösterdiğimiz hassasiyet de bunun en önemli göstergesidir. Bakanlık olarak dünyamızı korurken ülkemizin aydınlık geleceği için çalışmaya devam edeceğiz.
İdris GÜLLÜCE
Çevre ve Şehircilik Bakanı
